Interpretacja Babooshka - Kate Bush

Interpretacja piosenki „Babooshka” Kate Bush to podróż w głąb ludzkich lęków, niepewności i autodestrukcyjnych mechanizmów, które potrafią zrujnować nawet najsilniejszą relację. Piosenka, wydana jako singiel w 1980 roku, pochodzi z albumu Never for Ever i szybko stała się jednym z najbardziej rozpoznawalnych utworów Kate Bush. Sama artystka, w wywiadzie dla australijskiego programu telewizyjnego Countdown w 1980 roku, wyjaśniła, że historia opowiada o żonie, która pragnie sprawdzić wierność męża.

Główna bohaterka, ogarnięta paranoją i podejrzeniami, choć jej uczucia nie mają realnych podstaw, wpada na pomysł, aby wystawić męża na próbę. „She wanted to test her husband. She knew exactly what to do: A pseudonym to fool him. She couldn't have made a worse move.” – te słowa otwierają utwór, od razu wskazując na tragiczny błąd, który będzie miała popełnić. Decyduje się na przyjęcie pseudonimu „Babooshka” i wysyła mężowi perfumowane listy miłosne, podszywając się pod młodszą kobietę – taką, jaką obawia się, że mąż ją postrzegał w przeszłości, a czego teraz w niej brakuje. Jak sama Bush zauważyła, motyw ten często pojawia się w pieśniach ludowych, gdzie kobieta testuje oddanie ukochanego. Jedną z inspiracji dla piosenki była angielska pieśń ludowa „Sovay”, w której kobieta przebiera się za bandytkę, by sprawdzić lojalność kochanka.

Mąż, otrzymując listy, „received them with a strange delight”, ponieważ Babooshka przypomina mu jego żonę „But how she was before the tears, And how she was before the years flew by, And how she was when she was beautiful.”. To kluczowy moment, który ujawnia jego tęsknotę za dawną wersją partnerki, za jej świeżością i radością, zanim związek „zamroził” ją i stał się źródłem łez i upływających lat. Bohaterka, zachęcona jego reakcją, postanawia pójść o krok dalej i aranżuje spotkanie, aby przekonać się, czy mężczyzna „Would fall for her incognito.”. Gdy jej mąż ją spotyka, czuje, że już ją widział. „Uncanny how she Reminds him of his little lady, Capacity to give him all he needs, Just like his wife before she freezed on him, Just like his wife when she was beautiful.”. Odkrywa w Babooshce cechy swojej żony z czasów, gdy była piękna i potrafiła mu dać wszystko, czego potrzebował. Woła do niej: „I'm All yours, Babooshka!”. Ironia polega na tym, że mężczyzna jest pociągnięty do tej idealizowanej wersji kobiety, która jest jego żoną, ale którą on sam postrzegał jako utraconą. To ona, przez swoją paranoję, stworzyła fałszywą rywalkę, która okazała się być jej własnym, młodszym wcieleniem, i tym samym zrujnowała ich relację. Kate Bush podkreśla, że piosenka opowiada o „bezsensownych sytuacjach” i o tym, „jak często sami sobie psujemy rzeczy”. Artystka wyraźnie zaznaczyła, że mąż nie był niewierny; to jej własne podejrzenia i „złe myśli” zniszczyły związek.

Co ciekawe, Kate Bush początkowo nie wiedziała, że słowo „babushka” (ros. бабушка) oznacza „babcię” lub „starą kobietę”. Tytuł piosenki pojawił się w jej umyśle w wyniku serii zbiegów okoliczności, co zafascynowało artystkę ze względu na jej zainteresowanie synchronicznością. Nazwa po prostu „pasowała”. W kontekście utworu, gdzie żona próbuje być młodszą, bardziej atrakcyjną wersją siebie, nieświadome użycie słowa oznaczającego „babcię” dodaje warstwę tragicznego absurdu.

W warstwie muzycznej, „Babooshka” jest utworem rockowym, który w znaczący sposób wykorzystuje cyfrowy syntezator Fairlight CMI. Był to jeden z najwcześniejszych przykładów użycia samplowanego dźwięku w piosence, a charakterystyczny dźwięk tłuczonego szkła na końcu utworu pochodzi właśnie z tego instrumentu. Peter Gabriel, który był pierwszym brytyjskim właścicielem Fairlighta, wprowadził Kate Bush do tego instrumentu, a ona powtórzyła jego sztuczkę z samplowaniem tłuczonego szkła. Te innowacje technologiczne, w połączeniu z balalaiką Paddy'ego Busha, nadały utworowi egzotyczne, wschodnie brzmienie, co było nowością w jej twórczości i pozwoliło jej eksplorować nowe muzyczne obszary.

Teledysk do piosenki doskonale oddaje dualizm bohaterki. Kate Bush występuje w nim w dwóch rolach: jako przygnębiona, odrzucona żona w czarnym stroju i woalu, tańcząca z kontrabasem symbolizującym męża, oraz jako ekstrawagancka, mitologiczna Babooshka w rozmarzonym, rosyjskim kostiumie. Występy wideo, takie jak ten z programu Dr. Hook, dodatkowo podkreślały ten kontrast, prezentując artystkę w kostiumie podzielonym na dwie części: stateczną, wiktoriańską damę z jednej strony i wyzwoloną, lśniącą młodą kobietę z drugiej. Oświetlenie sceniczne było często wykorzystywane do podkreślenia tych dwóch osobowości, z „represjonowaną” stroną widoczną w zwrotkach i „wolną” w refrenach.

„Babooshka” to nie tylko opowieść o zazdrości i paranoi, ale także o samo-sabotażu i zniszczeniu, które rodzi się z braku zaufania. To medytacja nad tym, jak ludzkie oczekiwania i lęki mogą zatruć relacje, prowadząc do ich upadku. Mimo że piosenka jest w dużej mierze tragiczna, jej oryginalność i głębia, połączone z innowacyjnym brzmieniem, sprawiły, że stała się jednym z najbardziej cenionych i intrygujących utworów Kate Bush, ponownie zyskując popularność w 2021 roku dzięki platformie TikTok.